moshaver-khanevade

هر چه کودک کنجکاوتر باشد بیشتر می آموزد. پرورش دادن حس کنجکاوی در کودک شما، یکی از مهم ترین روش هایی است که می توانید به وی کمک کنید که درطول عمر خود یادگیرنده باشد.

کودکان در زمان تولد، یک یادگیرنده هستند و یک کنجکاوی طبیعی را در مورد نحوه انجام گرفتن کارهایی که در جهان صورت می پذیرد، دارند. کنجکاوی یک تمایلی برای یادگیری است. همچنین یک اشتیاق و تمایلی برای پیدا کردن، کشف کردن و نشان دادن می باشد.

والدین و سرپرستان، مجبور نیستند که بچه خود را کنجکاو کنند یا بچهخود را مجبور به یادگیری کنند. تحقیقات بیانگر این است که  در واقع یک تمایل درونی  در کودکان، برای یادگیری وجود دارد ( کنجکاوی آنها) و نه یک عامل یا فشار بیرونی، که آنها را تشویق به رسیدن به یک تجربه جدید می کند یا آنها را به یک موفقیت بزرگتر و طولانی مدت، در مدرسه سوق می دهد.

یادگیرییک چیزی است که همه کودکان همراه با آن متولد می شوند. آنها در هنگام واردشدن به جهان، این انگیزه را دارند تا یاد بگیرند که کارهای صورت گرفته در سرتاسر جهان، به چه ترتیبی انجام می پذیرد:

• کودک تازه متولد شده، با چشم های خود به صداها، چهره ها و اشیاء جالب توجه، نگاه می کند.
• یک کودک هشت ماهه، جغجغه را حرکت می دهد و آن را در دهان خود قرار می دهد تا بداند که نتیجه اینکار چه چیزی می شود.
• کودک نوپا یک چهار پایه را می گیرد تا به بالایمیز تلفن برود –و یک عروسکی که دوست دارد با آن بازی کند را بردارد.
• یککودک ۲ ساله، وانمود می کند که یک مامور شهرداری است و همه حیوانات اسباب بازی خود را در داخل سبد خشک شوئی، ” کامیون آشغال” می ریزد تا نشان دهد کهوی هم می تواند مثل بقیه افراد، یک کاری را انجام دهد.

روش هایی برای پرورش دادن حس کنجکاوی

الگوهای مورد علاقه را در دنیای اطراف ایجاد کنید:

بهپیاده روی بروید و در مورد شگفتی های درختان، آسمان و ستاره ها تفکر کنید.همچنین به بچه خود اجازه دهید که این کار را همراه شما انجام دهد.

تمایلاتو علاقه های طبیعی را که وجود دارند، تشویق کنید. بچه ها از طریق انجام دادن فعالیتی که توجه و تخیل آنها را درگیر می کند، چیزهای بیشتری یاد می گیرند. اگر وی موسیقی دوست دارد، برایش موسیقی اجرا کنید، ابزارات موسیقی را با هم بسازید و استفاده کنید، و همراه هم برقصید.

سعی کنید جواب های ساده و واضحی به سوالات وی دهید که مطابق با رشد بچه هم باشد.

شمابه این سوال کودک که من از کجا آمدم بسته به اینکه سه ساله است یا سیزده ساله متفاوت پاسخ می دهید و صرفنظر از سن کودک، همیشه قبل از اینکه پاسخ بدهید، از وی بپرسید که نظر خودش چه چیزی هست.

یک کودک پنج ساله از مادرش پرسید،” من از کجا بوجود آمده ام؟” ، مادرش همه چیز را در مورد فرآیند تولید نسل به وی توضیح داد ( با اضطراب و همراه با لکنت). بچه وی باتعجب به مادر نگاه کرد، و در آخر این جواب را داد، ” منظور من اینه که آیامن هم مانند پدرم از نیویورک آمده ام یا یک جای دیگر؟”

و اگر جواب را نمی دانید، به او بگویید که نمی دانید. بگذارید بدانند که لزومی ندارد انسان همه جواب ها را بداند. همچنین این کار یک فرصتی را برای پیدا کردن الگوی یافتن جواب، فراهم می سازد. همراه وی به کتاب خانه بروید یا با یک شخص دیگری که ممکن است جواب را بداند صحبت کنید.

از کتاب خانه استفاده کنید!

سعیکنید که به این مکان ها با هم بروید. در مورد زمان شروع شعبه محلی خودتان تحقیق کنید. کتاب ها، پنجره های متصل به انواع دنیاهاهستند و جواب های مناسبی را برای مغز های کنجکاو فراهم می کننند. بچه های جوانی که در ارتباطبا کتاب قرار می گیرند، به رهبرهای خوبی تبدیل می شوند. به بچه خود اجازه دهید که خودش کتاب را انتخاب کند. مطالعات بیانگر این است که نوع کتابی که بچه ها می خوانند ، اهمیت ندارد، چه کتابی در مورد راکت ها بخوانند یا یک کتاب طنز مطالعه کنند، نکته اصلی این است که آنها به این موضوع علاقه داشتهباشند و مطالعه آن را دوست داشته باشند.

بچه های خود را با سوالاتی که انتها ندارند، تهییج کنید.

سوالاتیوجود دارند که جواب درست یا اشتباهی ندارد، و نمی توان با یک کلمه “بله” یا “خیر” به آنها پاسخ داد.” چه احساسی نسبت به آن داری”…،” این تجربه برایشما، به چه چیزی شباهت دارد”..، ” در مورد آنچه در مدرسه اتفاق افتاده ، توضیح بده”. این نوع از سوالات ، بچه شما را تشویق می کند تا تفکر و ایده خود را رشد دهد، علاقه و دوست داشتن خودش را نشان دهد، و باعث  می شود که شما وارد زندگی درونی وی شوید.

یک محیط جذاب درست کنید

بچهها، یک پنجم از زمان بیداری خود را در داخل یک فضای محدود می گذرانند. آنها در مورد آن چیزی که در اطراف آنها هست، کنجکاو هستند. عکس های موجود بر روی دیوار و فعالیت خانوادگی عادی، در حالت طبیعی جذاب می باشند. به بچههای خود عروسک های سالم بدهید و اسبابی بدهید که آن را کشف کنند. چیز ها را که دارید بچرخانید، تا حالت تازگی داشته باشد.

دوباره راهنمایی کنید، دلسردش نکنید:

سعیکنید آن چیزی را که توجه وی را جلب می کند ، یا چیزی که وی سعی می کند در آن مهارت زیادی کسب کند را نشان دهید، و یک روش سالم و قابل قبولی را برای کشف آن ، ایجاد کنید. برای مثال، اگر کودک شما در حال کشف محیط خانه است، آنها را از دسترس وی دور کنید ولی سعی کنید که یک جایگزین نزدیک به وی پیشنهاد کنید. وسایل اضافی و ارزان را در یک کیسه پلاستیکی قرار دهید و به بچه خود بدهید تا با آنها بازی کند و آنها را بررسی کند. اگر وی دوست داشتهباشد که آب لیوان خود را به روی صندلی یا کف زمین بریزد، وی را بعد از صرفغذا به داخل باغچه،  حمام یا حیاط پشتی ببرید، بنابراین وی می تواند آب راآزمایش و کشف کند، بدون اینکه باعث شود که شما عصبانی شوید. این امر همچنین مهارت های حل مسئله را به وی یاد می دهد، که به روش های خلاقانه و قابل قبول انجام دهد  و آن چیزی را که می‌خواهد بدست آورد.

به فعالیت هایی که انتهایی ندارند، زمان دهید

برخلاف برخی اسباب بازی ها که طراحی شده اند تا به یک شیوه معینی مورد استفاده قرار گیرند، موادی از قبیل جعبه ها، بلوک ها ، آب، شن، دیگچه و طشت، و برخی مواد هنری، می تواند به صورت  خیالی نیز استفاده شوند. به بچه خود نگویید که با این مواد چیکار کنند، چگونه انجام دهند یا در آخر باید چهچیزی را درست کنند. اجازه دهید که کنجکاوی بچه گانه وی، او را راهنمایی کند.

یکی از مسائل و مشکلات خاص دوران کودکی اختلالات و  ناروانی­های گفتاری است که از جمله شایع­ترین آنها می­توان از لکنت زبان نام برد. بر طبق چهارمین راهنمای تشخیصی و آماری بیماری­های روانی، لکنت زبان نوعی آشفتگی واختلال در روانی گفتار است که به صورت تکرار صداها، کشش صداها، قطع­روانی کلام، تکرار کلمات، مکث بین واژه­ها، ناموزونی تکلم و جایگزین کردن واژه هابه منظور جلوگیری از کشش صداها در بین کودکان و نوجوانان مشاهده می­شود.

اغلب کودکانی که دچار لکنت زبان هستند، می­دانند که چه می­خواهند بگویند وشاید بارها نیز آن را تمرین وتکرار کرده­اند. ولی به­ راحتی و در شرایطی خاص قادر به بیان آن نمی­باشند. آنان برای این­که بتوانند فشار حاصله از وقفه­های غیرارادی کلام­شان را کاهش دهند، دچار پریشانی و آَشفتگی می­شوند وسعی دارند با  تلاش و کلنجار بسیار حرف خودشان را بزنند.

همانطور که هیچ دوکودکی کاملاً شبیه به هم نمی­باشند، لکنت نیز در همۀ کودکان به یکشکل نمی­باشد. درگروهی از کودکان لکنت همراه با اضطراب، فشارهای عصبی، تیک­های جسمانی، تغییر حالات چهره و حتی گریۀ کودک است و در گروهی دیگر، لکنت موجب ناتوانایی های شدید ارتباطی درآنان می­شود. لکنت در بین­کودکان خردسال، ناپایدار وگذراست و می­تواند از یک روز به روز دیگر و از یک موقعیتتا موقعیت دیگر تغییر کند.

برای مثال، کودکی ممکن است به صورت تدریجی دچار لکنت شود و این اختلال در او ماندگار شود، در حالی­که ممکن استدرکودکی دیگر، کاملاً ناگهانی و به یک ­باره شروع شود و حتی به یک باره نیز از بین برود.علت این تغییرات می­تواند با حالات روحی – روانی، خستگی، نگرانی و شتاب او برای توضیح دادن مطلب در ارتباط باشد.

آن­چه که دراین خصوص حائز اهمیت می­باشد آن است که، اگر کودک تازه شروع به لکنت کرده است و پس از مدتی بهبود نیافته است، ممکن است ناروانی درگفتار او موجب تنش،اضطراب و ناکامی او در مراحل مختلف زندگیش شود که بهتر است در همان اوان کودکی به دنبال کمک متخصصین بود.

در اغلب موارد لکنت­ها و ناروانی­های­ گفتارکه ثابت­و پایدار می­شوند، ممکن است با افزایش سن بهبود نیابند و مسائل و مشکلات فراوانی برای کودک به وجود آورند.

میزان شیوع لکنت زبان

میزانشیوع لکنت زبان در بین کودکان تقریباً ۵ درصد است و معمولاً تا سنین جوانی، ۸۰-۵۰ درصد این افراد با رسیدگی و درمان­به موقع بهبود پیدا می­کنند. هم­چنین لکنت زبان در بین پسرها ۵-۴ برابر دخترهاست و سیر بیماری نیز در بین پسرها طولانی­تر است.

به­ طورکلی، اغلب مشکلات­گفتاری درسنین ۵-۲ سالگی (یعنی زمانی که کودکان در حال فراگیری مهارتهای کلامی گوناگون، استفاده از لغات جدید، به­کارگیری جملات طولانی­تر، صحبت در میان جمع و بیان نظرات و افکارشان هستند) و ۷-۵ سالگی (یعنی زمان آغاز مدرسه، برانگیختگی برای یادگیری و کنجکاوی، هیجان ناشی از کلاس و درس، کسب مهارتهای اجتماعی و ورود به اجتماع بزرگ­تر هستند) ،آغاز می­شود.

مشخصات بالینی لکنت زبان

اغلبکودکان در ۱۵-۱۲ ماهگی شروع به صحبت­کردن می­کنند­و در ۲۴-۱۸ ماهگی با ساختارهای دستوری صحبت می­کنند. کودکانی که لکنت دارند، میانگین زمان گفتارشان پایین است و تکلم را دیرتر آغاز می­کنند. این­گونه کودکان الزاماًدرسایر مهارتهای رشدی خود کند نیستند. پژوهشگران طی تحقیقی دریافتند کودکان مبتلا به لکنت از تعداد بیشتری ازگفته­های تک واژگانی استفاده می­کردند.

* ساختارهای سادۀ دستوری رابه کار می­بردند

* اشتباهات دستوری بیشتری داشتند.

* اشتباهات بیشتری در تولید اصوات داشتند.

* در مقایسه با کودکان سالم ۲ ماه تأخیر رشد کلامی داشتند.

تشخیصلکنت زبان در مراحل اولیه بسیار مشکل است؛ زیرا اغلب کودکان خردسال بدون اینکه هیچ مشکل و یا زمینه­ای برای گسیختگی های گفتاری داشته باشند. علائمیاز لکنت زبان دارند. گروهی از آنها چندان به این مشکل خود اهمیت نمی­دهند واگر چند بار هم نتوانند کلمه­ای را به درستی بیان کنند. هیچ ناراحت نمی­شوند. درحالی­که گروهی دیگر، کمترین گرفتگی زبان تأثیری عمیق بر رفتارهای اجتماعی آنان می­گذارد و سخت تلاش می­کنند تا لغات و واژگان را بهدرستی بیان کنند. در نهایت نیز از این­که نمی­توانند آن­طور که می­خواهند صحبت­کنند، دچار نا­امیدی و ناکامی می­شوند. شدت لکنت زبان درکودکان می­تواند از حادترین تا کمترین حالات متغیر باشد. متخصصان گفتاردرمانی برایتشخیص و شناسایی کودکانی که دچار لکنت زبان هستند، به علائم  زیر توجه می­کنند؛

* تکرار صداها و هجاها (مثل، من من ، من من ،او او او )

* کشش یا امتداد دادن صداها (مثل تکرار صدایی مممم ماما، تکرار ه یجایی مامامامان)

* در میان اندازی

* مکث درون واژه­ ها

* انسداد قابل شنیدن و ناملفوظ (مکث­های پر و خالی)

* جایگزین کردن برخی لغات به­منظور عدم گفتن کلمات مشکل

* تکرار واژه­ های تک هجایی

* انجام حرکات اضافی مثل، چشمک زدن، تیک، لرزش فک­ها و لب و دهان

* بیان واژه­های مشکل که با تنش فیزیکی ادا می­شوند.

تمامموارد فوق علائم لکنت زبان هستند و چنان­چه والدین، مربیان و نزدیکان تصورمی­کنند کودکی با این خصوصیات صحبت می­کند،بهتر است با اتخاذ روش­های مناسبی درصدد بهبود او برآیند و اجازه ندهند لکنت در او سال­هاطول بکشد؛ زیرا گفتن این جمله که خودش خوب خواهد شد مشکلی از کودک حل نمی­کند.

برایدرمان لکنت زبان کودکان روشهای بی­شماری وجود دارد که هر یک بر دیدگاهی خاص تدوین شده­ اند، از جمله روش­های روانکاوی، گروه درمانی، خود درمانی، دارو درمانی، شناخت درمانی و …

در برخی موارد، درمان لکنت زبان نیازبه جلسات متعددی دارد که لازمۀ آن ایجاد ارتباط مناسب و موثر با کودک و والدینش است. به­ طورکلی هرچه کودک از نظر سنی بزرگتر باشد، برنامۀ درمانی طولانی­ تری نیاز دارد. هدف درمانگر برای بهبودی کودکان خردسال مبتلا به لکنت آن است که مانع از پیشرفت مشکل او شود و درهمان ابتدا آن را درمان کند. هرچه درمان دیرتر آغاز شود و کودک بزرگ­تر باشد، احتمال بهبودی کامل کمتر می­شود. در ادامه مقالات این سایت به بحث درمان لکنت زبان بیشتر خواهیم پرداخت.